Γιάννης Κότσιρας συνέντευξη στη Μίνα Μαύρου για το "Μουσικόραμα"

Χειμώνας του 1998. Ξαφνικά, μια ολόκληρη Ελλάδα  παραληρεί με το «Τσιγάρο», τα «Εφτά ποτήρια» και τη «Χάντρα θαλασσιά». Είχες ήδη αρχίσει να γίνεσαι γνωστός με το δίσκο «Αθώος ή ένοχος», αλλά με το δεύτερο cd σου, «Μόνο ένα φιλί», έγινε κάτι  τελείως διαφορετικό. Αυτή η εκτίναξη ήταν εύκολα διαχειρίσιμη ή όχι;
 Τίποτα από αυτά δεν ήταν εύκολα διαχειρίσιμο και η αλήθεια είναι ότι η αλλαγή της ζωής από τη μια μέρα στην άλλη μάλλον πανικό μου δημιούργησε  στην αρχή, παρά ευχαρίστηση! Στην πορεία μπόρεσα να το διαχειριστώ με πολλές δυσκολίες, για  τα δύο τουλάχιστον  πρώτα χρόνια. Ευτυχώς, αργότερα  έβαλα τους δικούς μου όρους και σιγά σιγά  όλα πήραν το δρόμο τους…
 Από τότε μέχρι σήμερα οι πωλήσεις των δίσκων σου υπερβαίνουν τις προσδοκίες και ο κόσμος σε συναυλίες, εμφανίσεις και παρουσιάσεις δίσκων συρρέει κατά κύματα. Υπάρχει κάποια μυστική συνταγή;
 Δεν υπάρχει καμία συνταγή! Πιστεύω ότι  είναι  θέμα καθαρά προσωπικής αισθητικής εκείνου που επιλέγει  τραγούδια, που ερμηνεύει και από ’κει και πέρα είναι  η αλήθεια! Θεωρώ ότι το να είσαι αληθινός σε αυτά που κάνεις είναι πάρα πολύ σημαντικό! Κακά τα ψέματα… Ο κόσμος αναγνωρίζει και καταλαβαίνει  αν είσαι ειλικρινής, δήθεν ή  ψεύτικος και σου συμπεριφέρεται αναλόγως . Πάντα προσπαθούσα  να διαλέγω τραγούδια τα οποία  αγαπώ και  λένε πράγματα από τη ζωή μου. Κατόπιν, ο κόσμος   το εισέπραττε  και ανταποκρινόταν με πολύ ζεστό τρόπο.

΄Αρα  ο κόσμος μακροπρόθεσμα κρίνει σωστά…
 Νομίζω πως  ναι! Αυτό φαίνεται κυρίως  τόσο από τη διάρκεια κάποιων καλλιτεχνών όσο και από τη  διάρκεια ορισμένων τραγουδιών.

  Έχεις ερμηνεύσει ως σολίστ το «Πνευματικό Εμβατήριο» του Άγγελου Σικελιανού, τον «Επιτάφιο» και τη «Ρωμιοσύνη» του Μίκη Θεοδωράκη, το «Δρόμο» του Μίμη Πλέσσα και … είσαι ο πέμπτος και νεότερος ερμηνευτής του «Άξιον Εστί». Φοβήθηκες προς στιγμήν ότι η σύγκριση με τους αρχικούς ερμηνευτές των έργων ίσως απέβαινε μοιραία για τη μετέπειτα πορεία σου;
 Δεν αισθάνθηκα κάτι τέτοιο για να είμαι ειλικρινής, δεν μπήκα καν  σ’ αυτή τη διαδικασία. Το μόνο που έκανα ήταν να ακολουθώ τις οδηγίες των δημιουργών και να προσπαθώ με σεβασμό απέναντι στις πρώτες εκτελέσεις, χωρίς να θέλω να μιμηθώ κανέναν, να δώσω τη δική μου αίσθηση. Άλλωστε, η δική μου γενιά είχε την τύχη να μεγαλώσει με αυτά τα έργα και γι’ αυτό ακριβώς έπαψε κάποια στιγμή να είναι προσκολλημένη  στις πρώτες εκτελέσεις, καθώς  είχαν περάσει πλέον στο DNA μας. Αυτές ακριβώς  οι μνήμες είναι που λειτούργησαν και προφανώς βοήθησαν στο να έχουν  και οι δικές μου ερμηνείες   λόγο ύπαρξης!

Στους  Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004  τραγουδάς το επίσημο τραγούδι της Ολυμπιακής Λαμπαδηδρομίας, το  «Pass the flame». Εννιά χρόνια μετά, η χώρα σηκώνει ένα βαρύ σταυρό, για τον οποίο κάποιοι κατηγορούν και την τότε ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων. Πώς το βλέπεις;
 Θεωρώ πως έχουν δίκιο όλοι όσοι έχουν αυτή την άποψη. Για  ’μένα πάντα η διαδικασία είναι που μετράει στα πράγματα. Η δική μου επιλογή έγινε βάσει πραγματικά αξιοκρατικών μεθόδων, δηλ.  με έστειλαν  να περάσω οντισιόν  στο Λονδίνο, μεταξύ πολλών τραγουδιστών από όλο τον κόσμο, για το συγκεκριμένο τραγούδι και εν τέλει ο ίδιος  ο Τρέβορ Χορν  με επέλεξε. Δεν ήταν κάποια ανάθεση. Δυστυχώς όμως, στην πορεία   όσοι συμμετείχαμε σε αυτή τη διοργάνωση  εθελοντικά αισθανθήκαμε αρκετά άσχημα, με την εξέλιξη που πήρε  το όλο πράγμα.

 Με ποια έννοια το λες αυτό;
  Το λέω με την έννοια ότι όλα κρίνονται! Εκείνη την περίοδο ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού λαού εμφάνισε όλη του την καλή διάθεση, να βοηθήσει εθελοντικά τη χώρα του, ώστε  να καταφέρει  να αντεπεξέλθει σε αυτή την ιστορία. Ταυτοχρόνως όμως υπήρχε ένα άλλο κομμάτι, το οποίο έτρωγε με χρυσά κουτάλια εις βάρος των πολλών… Αυτό μας έκανε να απογοητευτούμε αλλά και να μην είμαστε πολύ υπερήφανοι για τη συνολική διαδικασία.

Αν σήμερα αναλάμβανε η χώρα τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες και σου ζητούσαν  να προσφέρεις ανάλογη υπηρεσία, θα το ξαναέκανες;
  Θα το έκανα, εφόσον όμως  είχα δημόσιες διαβεβαιώσεις ότι όλα θα είναι διαφανή και ότι η χώρα μου δε θα ζημιωθεί από αυτή τη διοργάνωση.
 Είσαι κάτοχος του βραβείου «Best Selling Greek Artist», ένα βραβείο που αφορά συνολικά στις πωλήσεις δίσκων για το χρονικό διάστημα 2002- 03. Μας αποδεικνύεις ότι η ποιότητα συμβαδίζει με την εμπορικότητα;
 Η εμπορικότητα συμβαδίζει μόνο με την ποιότητα! Ας  το δούμε ιστορικά… Ποιοι είναι αυτοί οι τραγουδιστές και συνθέτες, οι οποίοι έχουν πουλήσει περισσότερους δίσκους  στην Ελλάδα;  Παρατηρούμε  ότι, εκτός από τους μεγάλους συνθέτες, που είναι ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις, ο Πλέσσας, ο Μικρούτσικος, ο Ξαρχάκος, θα δούμε στις πρώτες θέσεις να φιγουράρουν ονόματα τραγουδιστών, όπως του Καζαντζίδη, του Διονυσίου, της Μοσχολιού,  της Αλεξίου, του Νταλάρα, της Πρωτοψάλτη,  δηλ. τραγουδιστών και συνθετών, που πάντα εξέφραζαν την ποιότητα και όχι κάτι άλλο.  Συνεπώς, αυτό που πάντα  πουλούσε και πουλάει δεν είναι τα εφήμερα σουξέ, τα οποία μπορεί για ένα χρονικό διάστημα να ακούγονται και να έχουν δισκογραφική επιτυχία. Σημασία έχει τι συμβαίνει στη διάρκεια των  χρόνων! Το ότι  υπάρχουν φαινόμενα που κάποια στιγμή πουλάνε στη ζωή τους αυτό δεν αλλάζει την πραγματικότητα και η πραγματικότητα είναι ότι μόνο η ποιότητα μπορεί να πουλήσει.
 Συμμετείχες στη νέα εκδοχή των έργων «Σταυρός του Νότου» και «Γραμμές των Οριζόντων» του Θάνου Μικρούτσικου σε ποίηση Νίκου Καββαδία με τους Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Χρήστο Θηβαίο και Γιάννη Κούτρα. Ήταν μία συνεργασία που εμπλούτισε ερμηνευτικά τον Γιάννη Κότσιρα;
 Εννοείται! Οποιοσδήποτε τραγουδιστής  έχει την ευκαιρία να συνεργαστεί με δημιουργούς τέτοιου μεγέθους  και να ερμηνεύσει τόσο σπουδαία  έργα, αν μη τι άλλο, επηρεάζεται για ολόκληρη τη μετέπειτα ζωή του. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα!  Τη γλώσσα του Καββαδία και τις μελωδίες του  τις άκουγα από παιδί ακόμα και πριν κυκλοφορήσει ο δίσκος. Τη γλώσσα του ναυτικού την είχα στο σπίτι μου από τότε που γεννήθηκα, λόγω του ότι ο πατέρας μου ήταν ναυτικός. Μετά από κάποια χρόνια την άκουσα τραγουδισμένη και πολύ αργότερα κλήθηκα να την τραγουδήσω. Αυτό για ’μένα ήταν πολύ μεγάλο στοίχημα και δεν θα μπορούσε να μην με επηρεάσει σε οτιδήποτε κάνω από εκεί και πέρα, ακόμα και στον τρόπο που γράφω τραγούδια πια…

Πράγματι, εδώ και κάποια χρόνια σε συναντάμε συχνά  ως στιχουργό. Για πρώτη φορά όμως γράφεις στίχο το 2004 στο δίσκο «Τριάντα και κάτι» και συγκεκριμένα στο τραγούδι «Όσα είναι να  ’ρθουν». Ήταν μία δημιουργική ανάγκη που βγήκε αβίαστα ή  ένα εγχείρημα με φόβο και πάθος;
 Για οτιδήποτε καινούργιο δοκιμάζω πάντα υπάρχει ο φόβος, γιατί το καινούργιο πάντα είναι άγνωστο. Θεωρώ  ότι ο τραγουδιστής και γενικότερα κάθε καλλιτέχνης πρέπει να ρισκάρει, αλλιώς θα μείνει στάσιμος σε μια μανιέρα που του έχουν επιβάλει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και πολλές φορές  ο ίδιος ο κόσμος, χωρίς να το λέω με αρνητική έννοια .Μου αρέσει να τολμάω να ρισκάρω ακόμη και την ίδια μου την καριέρα!
 Έφτασες ποτέ στο σημείο να πεις: «Αυτό ήταν! Τα παρατάω και γυρίζω σπίτι μου;»
  Ναι…  Το ’98!  Ήταν οι πρώτες επαφές με αυτό που λέει ο κόσμος διασημότητα και αναγνωρισιμότητα, το οποίο, όπως προείπα, μου προκάλεσε πανικό και δεν ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Κατά καιρούς, πολλές φορές έχει περάσει από το μυαλό μου να  αφήσω το τραγούδι,  αλλά θα το ένιωθα σαν μία ήττα απέναντι σε όλους αυτούς που… σαν παράσιτα ζουν από τη μουσική … Όμως… επειδή έχω συνηθίσει  να παλεύω και να τα βάζω με  παράσιτα, αντί να κάνω πίσω, αποφάσισα να τους διώξω από τη ζωή μου!

  Παρατηρώ ότι σχεδόν πάντα έχεις μαζί σου νέα παιδιά. Στα μάτια τους βλέπεις  τον εαυτό σου, που κάποτε ξεκινούσε στο πλευρό της Ελευθερίας Αρβανιτάκη;
  Σαφώς! Πολλές φορές το έχω δει αυτό και είναι και το πιο ωραίο από όλα! Όσοι βλέπουν με  τρόμο και δέος το τραγούδι  σημαίνει ότι στην πραγματικότητα έχουν ταπεινότητα μέσα τους και αυτό είναι το μόνο βασικό όπλο, πέρα από το ταλέντο, για να μπορέσει να πάει κάποιος μπροστά.

  Στις 12 και 13 Απριλίου βρέθηκες στη Λεμεσό, για να δώσεις συναυλία , αφιερωμένη στην Αυγή Σωκράτους, η οποία έχασε πέρυσι τη μάχη με τον καρκίνο σε ηλικία 33 ετών. Τα έσοδα πήγαν προς ενίσχυση του Παγκύπριου Οργανισμού Καρκινοπαθών και Φίλων (ΠΑΣΥΚΑΦ). Συνεπώς, πόσο δυνατή μπορεί να γίνει η φωνή ενός καλλιτέχνη, για να κάνει καλύτερο τον κόσμο;
 Η κουβέντα και το  τραγούδι ενός καλλιτέχνη μπορούν να έχουν μεγαλύτερη επίδραση στον κόσμο από ό, τι δεκαπέντε ομιλίες  πολιτικών. Είναι πάρα πολύ ισχυρός άνθρωπος  ο καλλιτέχνης, καθώς  έχει τη δυνατότητα να αφυπνίζει μέσα από κάτι, το οποίο δεν μπορεί να το πετύχει ο απλός λόγος  και γι’ αυτό ακριβώς  τον φοβούνται και προσπαθούν να τον προσεταιριστούν οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις.

  Διακρίνω μια ιδιαίτερη αγάπη προς την Κύπρο;
  Δεν θα το έλεγα ιδιαίτερη αγάπη προς την Κύπρο. Η Κύπρος  για εμένα είναι ένα κομμάτι της Ελλάδας!  Όπως επισκέπτομαι και αγαπώ όλες τις περιοχές της χώρας μου αντίστοιχα αγαπώ  και την Κύπρο.
 Πώς το βλέπεις όλο αυτό που βιώνει;
  Η Κύπρος βιώνει σε συμπιεσμένο χρόνο αυτό που ζήσαμε  εμείς τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι πολύ άσχημο, είναι πολύ άδικο, είναι ανθελληνικό, είναι πρόστυχο!  Είναι  οργανωμένο το έγκλημα, διότι ό, τι δοκίμασαν στις χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, αποφάσισαν να το εφαρμόσουν στην Κύπρο συμπυκνωμένο. Με λίγα λόγια, το πείραμα τους πέτυχε και συνεχίζουν να το υλοποιούν με σκληρότερη μορφή  και σε άλλα κράτη. Θεωρώ και θα συνεχίσω να είμαι αισιόδοξος ότι τα πάντα είναι στο χέρι του κόσμου. Ο κόσμος δεν αλλάζει από τους πολιτικούς, αλλά από τον ίδιο το λαό! Αν αποφασίσει η Κύπρος να τα ανατρέψει όλα, είμαι σίγουρος ότι  οι Κύπριοι φίλοι μας  θα έχουν πάρα πολλούς συμμάχους, πολύ περισσότερους απ’ ό, τι ίσως διαφαίνεται αυτή τη στιγμή.

Ας έρθουμε στο «Μουσικό κουτί» που  ανοίγεις αυτό τον καιρό. Τι βγαίνει από μέσα;
Ουσιαστικά είναι το κουτί της δικής μου  ψυχής . Μιλάω με τις δικές μου σκέψεις και τα δικά μου θέλω.  Όλα τα τραγούδια είναι γραμμένα σε διαφορετικές χρονικές συγκυρίες. Τα περισσότερα είναι της τελευταίας τριετίας και γι’ αυτό έχουν μια πιο κοινωνικοποιημένη κατεύθυνση . Το άνοιξα, να το μοιραστώ σε μια εποχή που αισθάνθηκα την ανάγκη ότι πρέπει να μοιραζόμαστε πράγματα. Αποφάσισα να μοιραστώ δικές μου σκέψεις  και συναισθήματα με τον κόσμο μέσα από τα λόγια πολύ καλών φίλων και  σπουδαίων στιχουργών.

  Αυτή τη φορά υπογράφεις αποκλειστικά τη μουσική των τραγουδιών, ενώ στο εισαγωγικό σημείωμα αποποιείσαι το ρόλο του συνθέτη. Γιατί ;
 Η πραγματικότητα είναι η εξής: Ο συνθέτης είναι  ένας πνευματικός άνθρωπος  τεραστίου φάσματος, ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του στο να παράγει πνεύμα και να το μοιράζει  στον κόσμο. Εγώ είμαι τραγουδιστής , ο οποίος συγκυριακά μπορεί να γράφω και κάποιο τραγούδι. Έχει μεγάλη διαφορά.! Ίσως θα μπορούσα να οικειοποιηθώ τον τίτλο και του τραγουδοποιού, όχι όμως του συνθέτη. Για ’μένα ο συνθέτης, ο στιχουργός και ο ποιητής είναι  τεράστιες έννοιες, που δεν μπορεί να τις φτάσει  κάποιος, του οποίου ο βασικός ρόλος είναι να κοινωνεί  τραγούδια. Ο δικός μου ο ρόλος είναι να κοινωνώ τα τραγούδια και  να τα μεταφέρω στον κόσμο. Το γεγονός ότι συγκυριακά μπορεί να μου βγει ένα τραγούδι, δεν σημαίνει τίποτα. Υπάρχουν στιγμές που είμαι τραγουδοποιός, αλλά όχι συνθέτης!

Επίτρεψέ μου να πω ότι ένιωσα πως αυτός ο δίσκος έχει πολιτικό ανάστημα και μία  οπτική τρυφερή αλλά ταυτόχρονα αφοπλιστική.
 Το cd ήθελα και νομίζω ότι κατάφερα, μέσα ακόμη και από την πολιτική κατεύθυνση που έχει,  να μην αποπνέει απαισιοδοξία και μίσος. Η ματιά του είναι αισιόδοξη, έχει τις σκοτεινές πλευρές της, όπως έχει και η πολιτική κατάσταση  που διαβιώνουμε τα τελευταία χρόνια, αλλά η διάθεση είναι ο σχολιασμός και η ενότητα, όχι ο διχασμός! Πολλές φορές τα πολιτικά τραγούδια αναπτύσσουν πάθη αρνητικά, εγώ δεν ήθελα επουδενί κάτι τέτοιο! Αντίθετα, στόχος μου ήταν  να μιλήσω γι’ αυτά που ζω, να προσφέρω έναν προβληματισμό και, μέσα από αυτό τον προβληματισμό, να προωθήσω την ιδέα της αλληλεγγύης, αυτό που λέει και ο Δαβαράκης στο στίχο του,  «κάντε όλοι στην άκρη/ για να στάξει το δάκρυ/ ενός κόσμου που φεύγει».

Στα «Μπλουζ των Βαλκανίων» ξέσπασες! Ανατρίχιασα… Δεν ξέρω γιατί, αλλά μου θύμισες τον Μητροπάνο να ερμηνεύει τα «Λαδάδικα».
  Η ιδέα ήταν αυτή ακριβώς! Η σύγκριση που είχα στο μυαλό μου ήταν αυτή η εικόνα, γιατί  το συγκεκριμένο  τραγούδι, όπως και το «Δύο ξένοι»,  ήταν προορισμένο για το Μητροπάνο! Ερμηνευτικά είχα στο μυαλό μου τον ίδιο το Δημήτρη, είχα τη φωνή του στο κεφάλι μου. Είναι λογικό η ερμηνευτική  κατεύθυνση να έχει επιρροές από εκεί, γιατί αυτό ήταν το όραμα!
 Θα παίξω λίγο με το στίχο…Ο Σταύρος Σταύρου στους «Ελεύθερους Ηττημένους» αναρωτιέται  «ποια λέξη κάνει θαύματα». Λοιπόν; Ποια λέξη κάνει θαύματα  για τον Γιάννη Κότσιρα;
  Από μόνη της μια λέξη δεν κάνει ποτέ θαύματα! Αν μπορούσα να σκεφτώ  μια λέξη που πάντα πρέπει να υπάρχει στη ζωή μας είναι η αφύπνιση! Είναι μία λέξη, η οποία  με συνόδευε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να ασχολείται με τα κοινά και θέλω να την περνάω στον κόσμο.

Έχεις ερμηνεύσει πολλά είδη τραγουδιού με την ίδια κάθε φορά επιτυχία. Τι απαντάς  στους  καχύποπτους  τύπους που στέκονται  στη γωνία και καραδοκούν, να σε κατηγορήσουν ότι οι ακροβασίες που κάνεις δεν ταιριάζουν με το ύφος, που σε έχουν συνηθίσει;
 Δεν έχω στεγανά και καμία ταμπέλα ! Θέλω να αποβάλω τις ταμπέλες από πάνω μου! Δεν είμαι ερωτικός, έντεχνος, ροκ ή τοπ  τραγουδιστής … Είμαι τραγουδιστής, που μου αρέσει να επιλέγω τραγούδια που αγαπώ, τα οποία ευελπιστώ, με το πέρασμα των χρόνων, να αποδειχθούν καλά και διαχρονικά. Όσοι δεν έχουν έρθει να με ακούσουν ζωντανά  είναι πάρα πολύ λογικό να μην γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται. Δεν υπάρχει εμφάνισή μου που να μην τραγουδάω λαϊκό τραγούδι ακόμα και  ρεμπέτικο, με το οποίο  γεννήθηκα και ουσιαστικά με αυτό θα φύγω.

  Κλείνοντας, θα ήθελα να μάθω ποιο είναι το μεγαλύτερο κομπλιμέντο που έχουν κάνει στον Γιάννη Κότσιρα…: Το μεγαλύτερο κομπλιμέντο μού το έκανε πέρυσι ένας παλιός συμμαθητής  και πολύ καλός μου φίλος από το σχολείο. Μου είπε : «Αν χαίρομαι για κάτι για  ’σένα, είναι που δεν έχεις αλλάξει καθόλου σ’ αυτά που πιστεύεις και σ΄ αυτά που κάνεις».

  Θερμά ευχαριστώ για την ωραία συζήτηση, καλή συνέχεια σε ό, τι κι αν κάνεις…
 Ευχαριστώ πολύ…         


ΑΠΟ ΤΗΝ    Μ.Μαύρου